Η ορθολογιστική σκέψη του ανθρώπου τον οδήγησε σε μία μονόδρομη πολιτισμική πορεία της οποίας κυρίαρχο στοιχείο ήταν το ενδιαφέρον του για τα πρακτικά κι υλιστικά θέματα κι η προσπάθειά του να βελτιώσει οτιδήποτε θα τον βοηθούσε άμεσα κι ορατά. Η εξέλιξη της τεχνολογίας είναι η επιβεβαίωση αυτής της επιθυμίας και προσπάθειας και τα επιτεύγματά της, αναμφίβολα εντυπωσιακά έχουν ανατρέψει πολλούς από τους παραδοσιακούς τρόπους ζωής τόσο στον ατομικό όσο και στο δημόσιο βίο. Μεταξύ αυτών εντυπωσιακή είναι η παρουσία των υπολογιστών και του διαδικτύου, των οποίων, όμως, ο διττός τους ρόλος, θετικός κι αρνητικός, επιβάλλει τη σύνεση στη διαχείρισή τους.
- · Θετικά από χρήση Η/Υ και Διαδικτύου
1. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και το διαδίκτυο κατοχυρώνουν το ιδεώδες της απόλυτης ελευθερίας στην επικοινωνία και στη διακίνηση των πληροφοριών. Κάθε χρήστης είναι ταυτόχρονα πομπός και δέκτης κι επιλέγει, αβίαστα, το άτομο με το οποίο θα επικοινωνήσει και το χρόνο, ανεξάρτητα από παραμέτρους πολιτισμικού, γεωγραφικού ή πολιτικού χαρακτήρα.
2. Η ελεύθερη διακίνηση των πληροφοριών δημιουργεί κι έναν πολύ πιο γρήγορο ρυθμό στην προώθηση των μηνυμάτων και των γνώσεων κι αυτό σημαίνει ταχύτερο ρυθμό στην πρόοδο των επιστημών. Έτσι εξηγείται η ανέλιξη στην εποχή μας όλων των κλάδων του επιστητού, καθώς μέσα από το διαδίκτυο επιστήμονες και κοινωνικοί φορείς ανταλλάσσουν απόψεις, σε οποιοδήποτε θέμα.
3. Διευρύνουν το γνωστικό ορίζοντα του ανθρώπου, κι ειδικότερα του νέου. Οι γνώσεις που προσφέρουν δίνονται στην πιο σύγχρονη μορφή τους κι αυτός είναι κι ένας λόγος που προσελκύουν το ενδιαφέρον του ανθρώπου.
4. Αυτή, δε, η γνώση μπορεί να δοθεί ταχύτατα από την πιο εξειδικευμένη μορφή της, έως πολύ πιο γενικά και συνθετικά. Δίνεται μέσα από ένα συσχετισμό εικόνας – λόγου – ήχου και γι’ αυτό είναι περισσότερο παραστατική κι ευμνημόνευτη.
5. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές στηρίζουν τη διαθεματική προσέγγιση, καθώς ένα συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο μπορεί να αναλυθεί από πολλές και διαφορετικές πηγές πληροφοριών. Με αυτόν τον τρόπο περιορίζεται η «αυθεντία» του ενός βιβλίου κι ενός δασκάλου.
6. Παράλληλα, ενισχύεται η συνεργατική μάθηση, καθώς μία συγκεκριμένη εργασία μπορεί να εκπονηθεί μέσα από τη συνεργασία μαθητικών κοινοτήτων ή φορέων της ίδιας ή διαφορετικής εθνικής κοινότητας.
7. Έτσι, ενισχύεται η αλληλεγγύη, η συνεργατικότητα και διαμορφώνεται ένα πνεύμα συλλογικής συνείδησης.
8. Στο δημόσιο βίο, έχουν ανατρέψει τα μέχρι τώρα δεδομένα, καθώς βοηθούν καθοριστικά στην αρχειοθέτηση στοιχείων και πληροφοριών, εξοικονομούν χώρο και χρόνο, αντιμετωπίζεται η γραφειοκρατία και τελικά ο εργαζόμενος γίνεται περισσότερο αποδοτικός. Οι δε μηχανισμοί του κράτους γίνονται περισσότερο ανταγωνιστικοί.
9. Γίνονται ένας τρόπος δημιουργικής αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου κι ίσως και ψυχαγωγίας, ενώ βοηθούν σημαντικά στην οικονομική ζωή και το εμπόριο, αλλά και στην επιστήμη (τηλεϊατρική).
- Αρνητικά Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Διαδικτύου
1. Η απόλυτη ελευθερία στη διακίνηση των πληροφοριών έχει κι αρνητικές – επικίνδυνες - προεκτάσεις κι αυτό γιατί θα πρέπει ο καθένας, πλέον, μόνος του να ελέγξει την αξιοπιστία και την εγκυρότητα αυτών των πληροφοριών, διαφορετικά θα γίνει αντικείμενο πλάνης, πολύ πιο επικίνδυνης από την παραπληροφόρηση των άλλων μέσων ενημέρωσης.
2. Πολύ έντονο στο σύγχρονο κόσμο είναι ο κίνδυνος του ηλεκτρονικού εγκλήματος, με θύματα κατ’ εξοχήν νέους ανθρώπους. Προσωπικά δεδομένα παραβιάζονται, αρχεία ή κώδικοι καταρρίπτονται κι ο καθένας γίνεται υποχείριο επιτήδειων, ικανών να απειλήσουν όχι μόνο τα δικαιώματά του, αλλά και τη ζωή του.
3. Σε κάθε περίπτωση ο ηλεκτρονικός υπολογιστής και το διαδίκτυο θεωρούνται επίτευγμα της τεχνολογίας κι είναι στοιχεία του τεχνοκρατικού πολιτισμού. Επομένως, η αξία τους δεν μπορεί να αποκτήσει υπέρμετρες διαστάσεις. Τη γνώση του και την εργασία του ο άνθρωπος δεν μπορεί να τα στηρίξει, να τα θεμελιώσει αποκλειστικά και μόνο σε αυτά. Δεδομένα καταρρίπτονται κι αρχεία αλλοιώνονται.
4. Από την άλλη πλευρά, δεν μπορούν να γίνουν υποκατάστατο της κοινωνικής συμπεριφοράς και σε καμία περίπτωση να αντικαταστήσουν την ανθρώπινη παρουσία. Αν συμβεί αυτό, τότε οδηγούν στην κοινωνική απομόνωση.
5. Ναι μεν προσφέρουν γνώσεις, αλλά η διαδικασία της μάθησης δεν μπορεί να στηριχθεί εξ’ ολοκλήρου στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, γιατί απαιτεί χρόνο, προσήλωση, κριτική σκέψη και κυρίως ανθρώπινη επαφή. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, το διαδίκτυο, θα δώσουν, βέβαια, γνώσεις αλλά υπάρχει κίνδυνος να κάνουν τον άνθρωπο «δοκησίσοφο».
6. Δημιουργούν έναν εθισμό, μονοπωλούν τον ελεύθερο χρόνο κι είναι επικίνδυνα για την ψυχική και σωματική υγεία (μυοσκελετικοί πόνοι, προβλήματα όρασης).
7. Έχουν αρνητική επιρροή σε θέματα γλώσσας, εθνικών χαρακτηριστικών, εθνικού πολιτισμού κι αυτό γιατί μέσα από αυτά προβάλλεται ο πολιτισμικός ιμπεριαλισμός των πιο ισχυρών κρατών.