Η καθημερινότητα είναι μία διαρκής προσπάθεια προσέγγισης των στόχων και των προσδοκιών. Γίνεται συχνά ιδιαίτερα κοπιώδης έως και ψυχοφθόρα. Χρειάζεται να υπάρχει ένας τρόπος διαρκούς ανανέωσης του ψυχισμού και μέσα από αυτήν τελικά να ενδυναμώνεται η αγωνιστικότητα του ανθρώπου.

Χρειάζεται μία κατάφαση, μία θετική στάση απέναντι στα γεγονότα της ζωής, η αισιοδοξία και το χαμόγελο. Το γέλιο αποδεικνύεται σημαντικός παράγοντας για την ισορροπία ανάμεσα στα ευχάριστα και τα δυσάρεστα, καθώς συχνά μπορεί να προκληθεί όχι μόνο με χαρούμενα γεγονότα, αλλά και όταν οι άνθρωποι καυτηριάζουν κοινωνικά θέματα, σαρκαζόμενοι και σαρκάζοντας ταυτόχρονα.

Σημασία

• Είναι παράγοντας σημαντικός για την υγεία. Συμβάλλει στην ευεξία και σήμερα, πλέον, οι επιστήμονες επιβεβαιώνουν ότι το γέλιο γίνεται παράγοντας μακροζωίας και μπορεί να μετατραπεί σε αντίδοτο για την αντιμετώπιση ακόμη και ασθενειών. Η αισιοδοξία και γενικότερα η θετική στάση απέναντι στη ζωή έχει διαμορφώσει μέσα από ειδικούς επιστήμονες, τους ψυχοθεραπευτές, ολόκληρη φιλοσοφία και θεωρία ζωής, ακόμη και για την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης ανθρώπων που πάσχουν από σοβαρές ασθένειες, καθώς ευρύτερα γίνεται πλέον αποδεκτό ότι η υγεία της ψυχής επηρεάζει και την υγεία του σώματος.
• Μέσα από αυτό, ο άνθρωπος αποδεικνύει ότι αισθάνεται μία οικειότητα και μία φιλική διάθεση απέναντι στους άλλους. Είναι δείγμα εμπιστοσύνης, βοηθά τον άνθρωπο να αποφορτιστεί συναισθηματικά, αρχικά ο ίδιος, και στη συνέχεια να εμπνεύσει και στους άλλους μία αισιόδοξη εικόνα. Ο άνθρωπος που χαμογελά είναι ευχάριστος στο περιβάλλον του, εκπέμπει τη θετική του ενέργεια και, τελικά, μέσα από το ευχάριστο κλίμα που διαμορφώνεται, μπορεί να γίνει ακόμα πιο μεταδοτικός ως προς τη σκέψη του. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι σε εκείνους τους εργασιακούς χώρους που συσχετίζονται κυρίως με την ανθρώπινη παρουσία, το χαμόγελο συσχετίζεται άμεσα με την εμπιστοσύνη και τη μεταδοτικότητα, όπως είναι η εκπαίδευση και η υγεία.
• Αντιμετωπίζει τα προβλήματα στην αντικειμενικής τους διάσταση, χωρίς να υπερμεγεθύνει τις δυσκολίες. Βλέπει όχι μόνο τις αρνητικές παραμέτρους μίας κατάστασης, αλλά εστιάζει κυρίως στις θετικές. Αυτό τελικά τον βοηθά να πιστεύει στον εαυτό του, να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια και, τελικά, με την εργατικότητά του αναμφίβολα, αλλά και με την αισιοδοξία γενικότερα, να πετυχαίνει τους στόχους του.
• Το γέλιο κατευνάζει την ανθρώπινη ψυχή, περιορίζει το άγχος και την ένταση, κάνει τον άνθρωπο περισσότερο χαρούμενο και αίρει την σοβαροφάνεια και την υποκρισία. Και αυτό γιατί είναι στη φύση του ανθρώπου να πιστεύει στα όνειρά του και στους στόχους του, ενώ αντίθετα, όταν του επιβάλλεται το «να είσαι σοβαρός», τελικά γίνεται κοινωνικά απόμακρος, χάνει τον αυθορμητισμό του, δεν υπάρχουν ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις και αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί υγιής ανθρώπινη συμπεριφορά. Είναι στη φύση των ανθρώπων να γελούν.
• Η μεγαλύτερη όμως αξία του γέλιου αποδεικνύεται από τους κλασικούς χρόνους, όταν είχε παιδαγωγικό και ηθικοπλαστικό χαρακτήρα μέσα από το αρχαίο θέατρο, την κωμωδία και τη «σάτιρα». Είναι δείγμα πνευματικότητας το να μπορεί κανείς μέσα από το γέλιο να προβάλει πολιτικά και κοινωνικά μηνύματα και να μεταδώσει το στίγμα ενός προβληματισμού που δεν προσεγγίζει επιδερμικά τα γεγονότα.
• Στο σύγχρονο κόσμο, η σάτιρα είναι ο συχνός τρόπος για το γέλιο και είναι δείγμα ελευθερίας και δημοκρατίας σε μία κοινωνία˙ επιβεβαιώνει την ύπαρξη πολυφωνίας. Απαιτεί από τον άνθρωπο κριτική ικανότητα, βαθιά γνώση των προβλημάτων και ταυτόχρονα υποδηλώνει και λύσεις για αυτά. Πολλές και σημαντικές αλήθειες για τα «κακώς κείμενα», είτε για μία κοινωνία είτε για ανθρώπους ειπώθηκαν μέσα από το χιούμορ. Είναι δείγμα ευφυΐας για έναν άνθρωπο να αντιλαμβάνεται τα όρια ανάμεσα στο αστείο και το γελοίο, ενώ ταυτόχρονα προϋποθέτει και το πέρασμα του καθενός από τον αυτοσαρκασμό, την αυτογνωσία και την αυτοκριτική.

Γιατί δε γελάμε;

• Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει γίνει ιδιαίτερα μελαγχολικός και κατηφής, εξαιτίας των προβλημάτων που καλείται να διαχειριστεί μέσα στην καθημερινότητά του. Καταστάσεις πολύπλοκες που είτε συσχετίζονται άμεσα με τον ίδιο, όπως η εργασιακή του πορεία, είτε σε σχέση με το περιβάλλον, όπως η οικολογική καταστροφή και τα φαινόμενα τρομοκρατίας, βίας και εγκληματικότητας. Έτσι διαμορφώνεται έντονα ένα συναίσθημα φόβου, ανασφάλειας και αβεβαιότητας, που του αφαιρεί την ψυχική ηρεμία και τη διάθεση για αστεϊσμούς.
• Η σύγχρονη ζωή είναι ιδιαίτερα μοναχική και από την άλλη πλευρά έντονα ανταγωνιστική. Η φιλική διάθεση και η ανάγκη για συλλογικότητα και συνύπαρξη περιορίζονται στο ελάχιστο. Έτσι ο άνθρωπος δεν αισθάνεται αμοιβαία εμπιστοσύνη μέσα στο περιβάλλον του και δεν υπάρχει η φιλία και η οικειότητα που είναι αναγκαίες προκειμένου να διαμορφωθεί ένα αισιόδοξο και φιλικό κλίμα που θα οδηγήσει στο γέλιο.
• Αναζητώντας συνεχώς το καλύτερο και αυτό που ο ίδιος θεωρεί ως παράγοντα ευτυχίας γίνεται ιδιαίτερα ακόρεστος. Ζει σε μία διαρκή κατάσταση άγχους και τελικά χάνει την «ουσία» της ζωής και το ότι η χαρά αντιμετωπίζεται στην απλή καθημερινότητα και, κυρίως, στον ανθρώπινο παράγοντα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο ίδιος ο άνθρωπος ενστικτωδώς, όταν η συναισθηματική πίεση είναι έντονη ξεσπά στο γέλιο. Ειδικά για έναν λαό όπως οι Έλληνες, είτε μέσω του σαρκασμού και είτε της σάτιρας, το γέλιο κατευνάζει το άγχος και την πολυπλοκότητα των προβλημάτων.
• Οι άνθρωποι δεν έχουν εντάξει το γέλιο στη ζωή τους, ακόμη και ως στάση ζωής, είτε από την οικογένεια είτε και από το χώρο της εκπαίδευσης, καθώς αγνοεί τη σημασία του χιούμορ και της σάτιρας, ακόμη και ως μορφή τέχνης προσεγγίσιμης είτε από τη λογοτεχνία είτε το θέατρο.
• Ειδικότερα, στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου η κοινωνία γίνεται περισσότερο τυπική και απρόσωπη, επιβάλλεται και επικρατεί το προσωπείο της σοβαροφάνειας, σαν βασικός παράγοντας της κοινωνικής αποδοχής και της επαγγελματικής πορείας.